Tydzień w pobliżu – 21 – 27 stycznia 2019

#Niemcy

• Hiszpańska tragedia w niemieckich mediach

Od dwóch tygodni niemieckie dzienniki, od Bilda po FAZ, żyły akcją ratunkową i późniejszą śmiercią dwuipółletniego chłopca, który wpadł do głębokiego szybu w Hiszpanii. Temat, który w Polsce pojawiał się od czasu do czasu za Odrą był śledzony bardzo uważnie praktycznie przez wszystkie media. / BILD, FAZ itd.

• Niemcy nie lecą na Księżyc

W trakcie szczytu w Davos niemiecki federalny minister zdrowia, Jens Spahn wyraźnie zasygnalizował swoją wypowiedzą priorytety, na jakich zależy RFN w medialnych przekazach płynących z Davos do kraju i jak i w świat. Spahn zapowiedział realizację wielkiego planu walki z rakiem, który pragnie by był przedsięwzięty także w całej Unii Europejskiej. Wyraźnie podkreślał, że zachorowalność na raka to problem nie tylko niemiecki czy europejski, ale ogólnoświatowy. Wskazał, że rosnące ceny leków i koszty terapii leczenia nowotworów stają się coraz większym wyzwaniem dla systemu opieki zdrowia. “Inne kraje decydują się na powrót do lotów na Księżyc, ale ludzie odnieśliby więcej korzyści, gdyby inwestowano w badania [nad rakiem]”.  / FAZ

• Statek, rdza i korupcja czyli niemiecka marynarka wojenna na mieliźnie.

Gorch Fock, okręt szkoleniowy niemieckiej marynarki wojennej staje się symbolem kryzysu sił zbrojnych Republiki. Zbudowany pod koniec lat ‘50 dla zachodnioniemieckiej marynarki stalowy żaglowiec odbył łącznie ponad 140 rejsów, w których uczestniczyło razem prawie 15 tysięcy kadetów. Jednak w ostatnich latach okręt popadł w ruinę. Problemy zaczęły się pod koniec 2015 roku, kiedy okazało się, że naprawa kadłuba wstępnie szacowana na niespełna 10 mln euro rozrosła się do 135 mln euro. Kilka lat wcześniej podczas rejsu po południowej części Atlantyku doszło do niesubordynacji części załogi oraz oskarżeń wobec oficerów o nadużycia seksualne, które potem jednak zostały oddalone. Dziś problem stanowi to, czy Fock w ogóle wróci do służby i czy w najbliższych latach zbudowany zostanie jego następca.
To jednak nie jedyny temat wokół stanu niemieckiej floty wojennej. W innym artykule w FAZ wskazuje, że nie tylko okręty są w złym stanie, ale problemem jest też stan załóg i ich system pracy. Misje u wybrzeży Libii i na Morzu Egejskim związane z falą migracji, ale również misja przeciw piratom w okolicach Somalii sprawiły, że niemieccy marynarze działają na skraju wytrzymałości. Brzmi to dość kuriozalnie, ale marynarka wojenna Niemiec nie jest gotowa na ciągłą służbę operacyjną daleko od własnych wybrzeży przez decyzję minister obrony Ursuli von der Leyen, która zażądała od admiralicji, by “żaden żołnierz nie był poza domem dłużej niż 6 miesięcy”. Sam transfer okrętu z Niemiec na Morze Egejskie trwa w obie strony jeden miesiąc w związku z czym do obsługi wyżej wymienionych operacji należy utrzymywać w stanie gotowości aż 6 okrętów z załogami. Na dzień dzisiejszy Deutsche Marine ma teoretycznie na stanie 65 okrętów i 16 tysięcy marynarzy, w tym tylko 10 fregat i 5 korwet, które nadają się do dłuższych misji dalekomorskich. Tymczasem kolejnym kłopotem jest wprowadzanie do służby nowych fregat klasy Baden-Württemberg, które wg ekspertów mają poważne wady konstrukcyjne (jeden z okrętów, pierwszy raz w historii Niemiec, nie został przyjęty do służby i zwrócono go do stoczni).  / DW, BILD, FAZ

#Czechy

• Apple Store w Czechach?

Podczas Światowego Forum Ekonomicznego w Davos premier Czech spotkał się z Timem Cookiem. Andrej Babiš zrelacjonował spotkanie na swoim facebookowym profilu – szef Apple miał być „absolutnie zachwycony“ faktem, iż w Republice Czeskiej jest aż pięciuset specjalistów z dziedziny sztucznej inteligencji i przychylnie odniósł się do propozycji, aby w Pradze otwarto Apple Store. Prestiżowy sklep oferujący sprzęt Apple na praskim Starym Mieście miałby być pierwszym w Europie Środkowej i Wschodniej, jak na razie najbliższe znajdują się w Berlinie, Wiedniu i Dreźnie.

Pożądany przez Babiša Apple Store byłby  nie tylko uznaniem ekonomicznej siły państwa, ale także swoistym politycznym uznaniem gospodarki za nowoczesną, zachodnią i ważną dla amerykańskiego giganta.

„Będziemy walczyć o Apple Store w Pradze dla naszych ludzi“ napisał na Twitterze czeski premier.

Według komentatorów prawdopodobnie doszło do nadinterpretacji reakcji Cooka – firma jak dotąd nie potwierdziła planów otwarcia Apple Store w Pradze,

• Czech Republic: the country for the future

Czescy delegaci w Davos widzieli się także z innymi przedstawicielami światowego biznesu – Karel Havlíček, wiceszef rządowej rady ds. badań, rozwoju i innowacji, po spotkaniu z szefem IBM ogłosił plany otwarcia w Czechach centrum sztucznej inteligencji. Plan jest efektem wdrażania nowej rządowej strategii  „Czechy krajem przyszłości“ – w ciągu najbliższych lat czterokrotnie ma zwiększyć się budżet na badania naukowe. Strategia innowacji ma sprawić, że w ciągu najbliższych 11 lat Czechy staną się europejskim liderem w tej dziedzinie.

• Czeskie Lwy 2019

W minionym tygodniu ogłoszono także nominacje do najbardziej prestiżowej czeskiej nagrody filmowej. Szanse na największą liczbę statuetek  ma „Toman“ w reżyserii Ondřeja Trojana. Dramat opowiadający historię szefa czechosłowackiego wywiadu Zdeňka Tomana, który znacząco wpłynął na historię powojennej Czechosłowacji, otrzymał trzynaście nominacji do Czeskich Lwów, w tym dla najlepszego filmu, reżysera i głównego odtwórcy roli męskiej. Po dziesięć nominacji otrzymał thriller „Hastrman“ na podstawie książki znanego także w Polsce Miloša Urbana i film przygodowy „Všechno bude“, który do polskiej dystrybucji trafił pod tytułem „Kawki na drodze“.

Gala finałowa odbędzie się 23 marca, transmisję tradycyjnie wyemituje czeska telewizja publiczna.

#Słowacja

• Zabójstwo Basternáka

Alenie Zs,. oskarżonej o zlecenie zabójstwa dziennikarza Jána Kuciaka w lutym ubiegłego roku, został postawiony nowy zarzut. Zdaniem prokuratury pomagała ona w przygotowaniu zabójstwa byłego burmistrza Hurbanova László Basternáka w lipcu 2010 r.

• Infiltracja Kuciaka

W sprawie zabójstwa Kuciaka, wysoki funkcjonariusz NAKA (odpowiednik Centralnego Biura Śledczego) zeznał, że przed zabójstwem dziennikarza, na osobiste polecenie komendanta głównego policji Tibora Gašpara, wyszukiwał informacji na temat Kuciaka w policyjnych bazach danych. Pod społeczną presją Gašpar, oskarżany o kontakty z biznesmenem Miroslavem Bödörem, opuścił stanowisko szefa policji. Od tego czasu, jako niezależny ekspert, jest doradcą nowej szefowej MSW Denisy Sakovej.

• Kontakty z Zs.

Ujawnione przez media nieformalne kontakty z panią Zs. kosztowały stanowisko zastępcę prokuratora generalnego Renego Vanka. Wiceprzewodniczący parlamentu i były minister obrony Martin Glváč (Smer), który po doniesieniach prasowych „przypomniał sobie”, że także korespondował z panią Zs., może liczyć na wsparcie partyjnych kolegów. W oficjalnym komunikacie, partia pisze, że „publikowanie zapisów prywatnych rozmów stanowi pogwałcenie praw obywatelskich”.