Pobliża
  • Blog
  • Misja
  • Nasze działania
  • Zespół
  • Rada fundacji
  • Kontakt
Lokal wyborczy na Pradze 3, fot. Katarzyna Pyrka

Podwójne czeskie wybory

Czeskie media od wtorku żyją polowaniem na jadowitą mambę, która uciekła właścicielce na praskich Hlupočepicach. Nieoczekiwanie niebezpieczny wąż stał się maskotką wyborów komunalnych i senackimi, które odbędą się w ten weekend i po raz kolejny wskażą na polityczne sympatie i antypatie w czeskim społeczeństwie po zeszłorocznych wyborach parlamentarnych, w których zwyciężyło ANO Andreja Babiša, oraz wyborach prezydenckich zakończonych zwycięstwem Miloša Zemana.

Mamba zielona nie powinna uniemożliwić Czechom tradycyjnego pójścia do urn przez dwa najbliże dni – w piątek, 5 października, lokale wyborcze będą otwarte od 14:00 do 22:00, a w sobotę od 8:00 do 14:00. Jadowity gad według herpetologów nie przeżyłby do dziś w warunkach panujących na zewnątrz, co nie przeszkadza internetowym komentatorom łączyć jej z wyborami – mamba może przecież skrywać się u prezydenta Zemana na Hradzie lub może szukać ciepłego miejsca w radzie miejskiej lub senacie.

Najważniejsze pytania, na które odpowiedź poznamy po podwójnych wyborach to czy KDU- ČSL obroni miano najsilniejszej „tradycyjnej” partii w samorządach, kto wygra bój o Pragę, jak będzie wyglądać koalicja w radzie miejskiej oraz jak poradzą sobie przegrani kandydaci w wyborach prezydenckich w wyborach senackich.

Czeski senat składa się z 81 senatorów, wybieranych w 81 jednomandatowych okręgach wyborczych (w dwóch turach) na sześcioletnią kadencję. Co dwa lata wybierana jest 1/3 składu senatu. W 2012 roku (wybory odbyły się w okresie rządów centroprawicowej koalicji na czele z ODS) 13 senatorskich krzeseł zdobyli socjaldemokraci (ČSSD) – 13, ODS  – 4, ludowcy (KDU-ČSL) – 3, mniejsze partie i kandydaci niezależni – 7. Żadnego mandatu nie zdobyła główna partia obecnej koalicji – ANO premiera Babiša. Senat bierze udział w procesie ustawodawczym, może odrzucić ustawę przyjętą przez Izbę Poselską, lub zaproponować do niej poprawki. Ma także wpływ na powoływanie części organów konstytucyjnych. Podobnie jednak jak w Polsce, jest izbą zadumy i refleksji. Brak większości w Senacie może większości sejmowej utrudnić rządzenie, ale nie jest w stanie jej paraliżować.

Obecnie największą grupę stanowią senatorowie wybrani z poparciem ČSSD – 23 senatorów. Inne grupy senackie to grupa ludowców – 16 senatorów, Samorządowcy i niezależni – 12 senatorów, ODS – 10 senatorów, ANO 2011 – 6 senatorów, grupa senatorów liberalnych – 5 senatorów. 7 senatorów nie należy do żadnego klubu senackiego. Dwa mandaty pozostają nieobsadzone.

O miejsce w senacie ubiegać się będą kandydaci w tegorocznych wyborach prezydenckich – uczestniczący w drugiej turze były przewodniczący Państwowej Akademii Nauk Jiří Drahoš (Praga 4), Marek Hilšer (Praga 2), Pavel Fischer (Praga 12) oraz Petr Hannig (Praga 8). W wyborach startuje też Hayato Okamura – starszy brat kontrowersyjnego przewodniczącego populistycznej partii SPD Tomio Okamury.

W wyborach  komunalnych, które odbywają się jednocześnie z senackimi, wybrani zostaną radni gmin (cz. „obec”). „Obec” odpowiada zarówno polskiej gminie, jak i sołectwu, można by więc rozważyć,  czy tego pojęcia nie tłumaczyć na polski jako „gromada”. To funkcjonujące w czasach Polski Ludowej jako jednostki pojedynczej (jedna wieś – jedna gromada), choć może budzić negatywne skojarzenia, chyba oddaje to pojęcie lepiej. Aby uzmysłowić sobie tę różnicę, można przywołać dane: dziesięciomilionowe Czechy mają 6244 gmin, a 38-milionowa Polska – 2478.

Dodatkowo w największych miastach wybierane są także rady dla każdej z dzielnic. W przeciwieństwie do Polski, w wyborach komunalnych nie wybiera się organów wykonawczych (wójtowie, burmistrzowie, prezydenci wybierani są pośrednio przez rady), ponadto wybory do sejmików wojewódzkich obywają się w innym terminie.

Największe zainteresowanie budzą wybory do Rady Miasta Pragi. W mijającej kadencji na czele stołecznego magistratu stanęła Adriana Krnáčová z ANO (pierwsza kobieta na tym stanowisku i pierwsza Słowaczka). Większościową koalicję tworzyli przedstawiciele ANO, ČSSD oraz Trójkoalicji (ludowcy, niezależni i zieloni). Dotychczasowa burmistrz zapowiedziała, że nie będzie starać się o reelekcję. Najpoważniejszymi kandydatami do objęcia funkcji burmistrza Pragi są: Petr Stuchlík, lider listy ANO; Jiří Pospíšil, były minister sprawiedliwości, europoseł TOP09 i były burmistrz Bohuslav Svoboda (OSD).

 

Paweł Sobik

Katarzyna Pyrka

Share
  • Fundacja Pobliża, 2016
  • Blog
  • Misja
  • Nasze działania
  • Zespół
  • Rada fundacji
  • Kontakt